Gezamenlijke tuin

Gemeenschappelijke tuinen zijn prachtig: tuinen mét elkaar en vóór elkaar. En in deze publiek toegankelijke tuinen is ook nog volop ruimte voor het natuurlijk leven uit de omgeving.

Of het nou gaat om een gemeenschappelijke moestuin, een gedeelde boomgaard, een speeltuin of een plek waar je gezellig met je buren of rustig met een boek op een bankje kunt zitten – gemeenschappelijke tuinen zijn zo idealistisch als het maar kan. Sterker nog, gemeenschappelijke stadstuinen maken het mogelijk voor mensen zónder tuin – om toch te kunnen genieten van een tuin, en zelfs te tuinieren.

Zulke gezamenlijke stadstuinen zijn als groene oases ook van onschatbare waarde voor natuurlijk leven. Sterker nog: toen wij bij de start van Streektuinen bezig waren met de indeling van Nederland in 25 ecologische streken, ontstond de gedachte om ‘het urbane gebied’ als 26e streek toe te voegen. We hebben besloten dat niet te doen, omdat de ene stad de andere weer niet is – en je ook vanuit steden connecties kunt maken met het buitengebied.

Maar de waarde van stadstuinen blijkt uit typische soortenrijkdom die je in steden kunt aantreffen – en daarbuiten zeldzaam of afwezig kan zijn. Dat geldt bijvoorbeeld voor inheemse specialisten van klokjes en lipbloemigen (zoals tuinplanten als lavendel en kattenkruid), en soorten die wat grotere vlinderbloemigen nodig hebben (zoals blauwe regen, brede lathyrus, pronkerwt). Ook door bijenhotels is het zwaartepunt voor sommige bijen naar de bebouwde kom verschoven. Wilde bijen die je juist in groene en bloeiende stadstuinen kunt aantreffen zijn klokjesbijsoorten, de klokjesdikpoot, kattenkruidbij, gewone sachembij, de bruine rouwbij, lathyrusbij, blauwe metselbij, grote wolbij, gehoornde metselbij, blauwzwarte houtbij en bijvoorbeeld de kleine tuinmaskerbij.

Laat dat dus gelijk een extra motivatie zijn als je zelf in een dorp of stad met een groep mensen aan de slag gaat met een gezamenlijke tuin. Náást alle andere mooie functies van die tuin, valt er ook voor de biodiversiteit veel winst te behalen!

Sommige gezamenlijke tuinen zijn helemaal geoptimaliseerd op de lokale biodiversiteit, zoals de Heemtuin Veermans Hof IJsselflora in het overzicht hieronder. In die tuin kun je alle iconische IJsselsoorten bewonderen – en ook de insecten die ervan afhangen. Zo groeit er niet alleen heggenrank, maar zoemt er ’s zomers ook de heggenrankbij. (Sterker nog: deze heemtuin is de noordelijkste bekende populatie voor deze bijzondere bijensoort!)