De beste tijd om een streekeigen bloemenweide te zaaien is het najaar. Maar met wat goede zorg is ook het voorjaar een geschikt moment. Hier geven we je wat praktische tips en vertellen we je wat je voor resultaat kunt verwachten als je in de lente zaait.
Wil je gaan zaaien in maart? Zorg dan ten eerste dat je wel begint met een goed kaal zaaibed, waar liefst graswortels ook zo goed mogelijk uit verwijderd zijn. Hou dit zaaibed voedselarm: dus voeg vooral géén tuinaarde toe. Bij een overschot aan meststoffen (die in tuinaarde en bijvoorbeeld gazonmest zitten) groeit een bloemenweide snel dicht met gras.
Velden vol spurrie of melde
Zaaien in het voorjaar vraagt vervolgens nog een beetje extra aandacht. Vaak is de concurrentie met eenjarige ‘onkruiden’ hoger in het voorjaar dan in het najaar. Het gaat dan om soorten als spurrie, melganzevoet of perzikkruid, die in het voorjaar snel ontkiemen in kale aarde en de boel binnen enkele weken kunnen overnemen.
Je kunt deze soorten leren herkennen en vervolgens handmatig verwijderen (om te voorkomen dat ze de overhand krijgen). Wat in de lente ook helpt om te veel concurrentie van ongewenste soorten tegen te gaan, is een zogeheten ‘vals zaaibed’ maken. Je maakt de grond dan helemaal vrij van planten en wortels, maar in plaats van direct daarna het gewenste bloemenmengsel in te zaaien, wacht je een paar weken met relatief hoge temperaturen af.
De in de toplaag aanwezige zaden zullen dan snel kiemen en die kiemplanten zijn eenvoudig weg te schoffelen. Let er daarbij wel op dat je de grond alleen heel oppervlakkig bewerkt, anders komen er weer andere zaden boven (en blijf je bezig). Na een paar weken en een paar keer schoffelen is de zaadbank van de snel groeiende onkruiden een stuk kleiner geworden. Dat is dan een ideaal moment om de gewenste soorten in te zaaien.
Balanceren tussen vorst en droogte
Verder is zaaien in het voorjaar een beetje een balanceeract tussen vorst en snel oplopende temperaturen. De meest prille kiemplantjes kunnen vaak wel een graadje vorst aan, maar sterven mogelijk af als het kouder wordt.
Als je later zaait in de lente kunnen de temperaturen snel omhoog schieten. Warmtekiemers zullen dan snel ontluiken, maar moeten vervolgens wel een sprintje trekken om tijdig diep te wortelen, zodat ze niet uitdrogen bij warm en droog lenteweer.
Zowel bij een koude nacht met late matige vorst, als bij aanhoudend warm en droog lenteweer kun je als tuinier natuurlijk ingrijpen – en in beide gevallen (dus ook bij vorst) kan even sproeien van het bed met kiemplantjes de oplossing zijn.
Als het gaat om een klein perkje van een paar vierkante meter kan ’s avonds afdekken met bijvoorbeeld karton ook beschermen, mocht er nog laat in de lente sprake zijn van matige nachtvorst.
Boeket kan nog van kleur veranderen
Tot slot is het goed om te weten wat je kunt verwachten, bij zaaien in de lente. De 25 verschillende streektuinmengsels die kwekerij Cruydt-Hoeck heeft samengesteld bestaan elk uit een groot aantal bloeiende kruiden. Dit zijn bloemen die van nature thuishoren in die streek, goed tot hun recht kunnen komen in tuinen én hoge waarde hebben voor bijvoorbeeld bijen en vlinders.
Maar deze kruiden kunnen zich (mede door weersomstandigheden) ook verschillend gedragen – waardoor het kleurenpalet van de bloemenweide van jaar op jaar wat kan verschillen. Dit zal met name opvallen na inzaaien in het voorjaar. Dat komt doordat de streektuinmengsels zowel zogeheten koudekiemers als warmtekiemers bevatten.
De warmtekiemers kiemen bij relatief hoge lentetemperaturen. Als het bovendien gaat om eenjarige soorten, zoals akkerbloemen, schieten die vervolgens de grond uit – zodat ze een paar maanden later al vol in bloei kunnen staan. Denk aan soorten als kamille, klaprozen en wikkes.
Het grootste deel van de streektuinmengsels bestaat niet uit eenjarige, maar uit meerjarige bloeiende kruiden. Die nemen vaak rustig de tijd om te wortelen en een mooi rozet van bladeren te maken, en gaan pas daarna nadenken over de vorming van hun eerste bloemen. Ook veel van die soorten kunnen bij zaaien in het voorjaar nog datzelfde jaar tot bloei komen, maar dan vaak wat voorzichtiger, en bijvoorbeeld pas in de tweede helft van de zomer.
Dan zijn er nog de koudekiemers. Ook dat zijn meerjarige bloeiende kruiden, maar dan soorten die juist een flinke periode met lage temperaturen nodig hebben voor ze kunnen kiemen. Bloemenweides die in het najaar of het winter worden ingezaaid, zien de koudekiemers in het vroege voorjaar ontkiemen.
Als deze soorten pas in de lente worden ingezaaid, kan het zijn dat ze eerst nog driekwart jaar in kiemrust in de bodem blijven – en dan dus pas de zomer erop hun bloemen toevoegen aan het boeket.
Meer tips nodig voor het zaaien van een streekeigen bloemenweide? In onderstaande video (waarbij we zaaien in het najaar) laten we stap voor stap zien hoe je het kunt aanpakken:
